Một trong những phần làm các em học sinh gặp bối rối khi làm văn là phần mở bài. Tuy không phải là phần chính của bài văn nhưng nó là một phần không thể thiếu, giúp chúng ta dẫn dắt vào phần thân bài. Ngoài ra, một mở bài ấn tượng cũng sẽ giúp cho các em có thêm cảm hứng cho bài viết của mình, giúp bài viết trôi chảy và nhanh chóng được hoàn thành. Bài viết dưới đây của worldresearchjournals.com sẽ nêu lên 6 cách viết mở bài hay giúp các em viết phần mở bài được tốt hơn để đạt điểm cao hơn.
Tầm quan trọng của mở bài trong bài văn
Mục đích của mở bài là giới thiệu về vấn đề mà mình sẽ viết, thực chất là trả lời câu hỏi “Ở bài viết này, mình định viết về điều gì?” Một bài văn được viết ra cần nhiều kỹ năng và mở bài là một kỹ năng quan trọng cho thấy người viết đã xác định đúng hướng và đi sâu vào vấn đề cần thể hiện. Phần mở bài ngắn gọn, súc tích, gợi lên được vấn đề sẽ giúp cho các em triển khai được mạch văn dễ dàng hơn, thêm cảm hứng cho bài viết của mình, tạo ấn tượng lôi cuốn đối với người đọc.
Nguyên tắc trong cách viết mở bài hay
Để viết được một mở bài đủ ý và hay, các em học sinh cần phải nằm lòng 2 nguyên tắc sau:
- Nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài
- Chỉ được nêu khái quát về vấn đề cần đặt ra, vì chi tiết của vấn đề sẽ được đề cập chính trong phần thân bài
Các yếu tố cần có trong mở bài
Một mở bài hay và đúng cần hội tủ đủ các yếu tố sau:
- Ngắn gọn: Phần mở bài nên chỉ từ 3 – 4 câu, vì phần mở bài quá dài sẽ khiến các em mất thời gian và còn làm cạn ý tưởng cho phần thân bài.
- Đầy đủ: Mở bài phải nêu được vấn đề cần đề cập tới của đề bài
- Độc đáo: Gây sự chú ý, tò mò, hứng thú để dẫn người đọc vào phần thân bài
- Tự nhiên: Cần mở bài một cách tự nhiên, tránh những ngôn từ sáo rỗng, gượng ép gây cảm giác khó chịu, giả tạo.
Bật mí 6 cách viết mở bài hay để bài văn đạt điểm cao
Mở bài theo cách trực tiếp
Mở bài theo cách trực tiếp chính là đi thẳng vào đề tài của bài văn. Cách viết mở bài trực tiếp cần trình bày đủ ý, không nói thiếu và cũng không nói hết nội dung.
Ưu điểm:
- Tránh sự lan man, lạc đề
- Mở bài ngắn gọn, dễ tiếp cận
- Cách mở bài an toàn cho các em học sinh học lực trung bình
Nhược điểm:
- Cách mở bài trực tiếp không tạo được điểm nhấn
- Mở bài trực tiếp khá khô khan, thiếu hứng thú cho người đọc
Mở bài theo lối diễn dịch
Cách viết mở bài theo lối diễn dịch là nêu những ý tổng quát, rồi sau đó mới bắt đầu vào vấn đề của đề bài.
Ví dụ cách mở bài hay theo lối diễn dịch: Cảm nhận của em về hình ảnh người dân làng chài trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của nhà thơ Huy Cận được sáng tác năm 1958 nhân một chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Hòn Gai, Cẩm Phả. Thông qua hình ảnh một đêm đánh cá của đoàn thuyền lớn trên biển, tác giả đã ca ngợi người lao động làm chủ thiên nhiên, biển cả bao la tràn đầy lạc quan, tin tưởng. Qua bài thơ này ta cảm nhận được không khí lao động hăng say, khẩn trương, nhộn nhịp của miền Bắc thời kì xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội.
Mở bài theo lối quy nạp
Cách mở bài theo lối quy nạp sẽ đối lập với cách mở bài theo lối diễn dịch. Với cách mở bài theo lối quy nạp những ý nhỏ chi tiết của vấn đề sẽ được đặt ra trước và sau đó từ những ý nhỏ này sẽ tổng hợp lại thành vấn đề chính trong đề bài.
Ví dụ: Cảm nhận của em về bức tranh mùa xuân trong đoạn trích “Cảnh ngày xuân” trong tác phẩm Truyện Kiều của Đại Thi Hào Nguyễn Du.
Mỗi năm trôi qua bốn mùa luôn luân chuyển. Con người chỉ sống một lần trong đời và rồi ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng. Nhưng những tác phẩm nghệ thuật thì vẫn còn mãi với thời gian. “Truyện Kiều” của Nguyễn Du là một tác phẩm để đời như thế, đặc biệt là đoạn thơ “Cảnh ngày xuân” – mô tả một mùa xuân đầy mới mẻ, tinh khôi và giàu sức sống.
Mở bài theo lối tương liên
Mở bài theo lối tương liên hay còn gọi là mở bài tương đồng. Với cách mở bài này các em phải tìm được một vấn đề tương tự làm cầu nối để so sánh dẫn dắt với vấn đề của đề bài.
Ví dụ: Cảm nhận về nhân vật chị Dậu trong tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố
Tác phẩm “Mùa Lạc” của nhà văn Nguyễn Khải ta bắt gặp hình ảnh nhân vật Đào, một cô gái có quá khứ đau thương nhưng đã đứng lên mạnh mẽ khi đón nhận cuộc sống mới, những con người mới. Nhưng đau thương hơn và sự trỗi dậy quyết liệt hơn phải kể đến nhân vật chị Dậu trong tác phẩm “Tắt đèn” của nhà văn Ngô Tất Tố.
Mở bài theo lối tương phản
Trái ngược với cách mở bài theo lối tương liên chính là mở bài theo lối tương phản. Với cách mở bài này thay vì các em sẽ tìm một vấn đề tương đồng thì các em cần nêu lên một vấn đề trái ngược với ý trong đề bài, rồi lấy đó làm cớ chuyển sang đề tài của đề bài mà ta cần viết.
Ví dụ: Số phận của người phụ nữ trong các tác phẩm văn học Việt Nam luôn chịu nhiều đau thương mất mát, tủi nhục. Đó là một nàng Kiều bi kịch, một nàng Vũ Nương oan khuất, một chị Dậu hờn tủi,… Nhưng khi tiếp cận với dòng văn học cách mạng thì những người phụ nữ đã trỗi dậy làm chủ cuộc đời mình. Một trong những nhân vật tiêu biểu là Mị trong “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài.
Mở bài bằng cách đặt câu hỏi nghi vấn
Mở bài bằng cách đặt câu hỏi nghi vấn chính là việc các em tự đặt ra câu hỏi về vấn đề của đề bài. Giải quyết vấn đề chính là cách trả lời câu hỏi đó.
Ví dụ: Nhà văn Pháp Đ. Điđrô đã từng nói: “Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu mục đích tầm thường”. Em hãy bình luận về câu nói trên.
Trong xã hội, ai cũng muốn thành đạt trong công việc cũng như trong cuộc sống. Vậy phải làm sao để đạt được sự thành đạt đó? Có rất nhiều yếu tố tạo nên sự thành đạt. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là mục đích sống. Nhà văn Đ. Điđrô đã từng nói: “Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu mục đích tầm thường”. Hãy cùng nhau phân tích câu nói trên có ý nghĩa như thế nào với cuộc sống của mỗi người chúng ta.
Có nhiều yếu tố để làm nên một bài văn hay, tuy nhiên các em học sinh thường chỉ chú trọng đến phần thân bài mà quên rằng mở bài cũng quan trọng không kém. Mở bài đánh dấu bước khởi đầu trong quá trình trình bày vấn đề của cả đề bài. Để viết được một mở bài hay, lôi cuốn cũng là một kỹ năng rất quan trọng. Hy vong với bài chia sẻ về 6 cách viết mở bài hay của worldresearchjournals.com sẽ giúp các em có thêm kiến thức để nâng cao khả năng viết mở bài, tạo ấn tượng cho người đọc.
